KESERLE KAŞIK YAPIMI

A. GİRİŞ

"Keserle Kaşık Yapımı" videomuz için tıklayınız.

İş sağlığı ve güvenliği ekipmanları(gözlük, eldiven vs.) kullanmanız önerilir.

Ahşap mutfak eşyaları, yaygın bilinene göre; geleneksel ve sağlıklı olması, estetik ve otantik görünmesi gibi pek çok nedenden sıkça kullanılmıştır. Çağımızda bu kullanım, pişirme gereçleri ile sınırlı kalsa da özellikle “organik yaşam” tercihleri ile başta saydığımız etkenlere bağlı olarak, son beş on yıl içinde yeniden artmıştır.

Bu mutfak eşyalarının başında ise kaşık, çatal, kase vb. geliyor. Biz de geleneksel biçimde “keserle kaşık” yapımını anlatmayı hedefledik.

Kaşığımızın boyu yaklaşık 25 cm, hazne çapı 7 cm, derinliği 4 cm olacak.

B. MALZEMELER

1. Odun

Kaşığın ana malzemesi olan odun; ceviz ağacından, kuru, 30 cm uzunluğunda ve 8 cm çapında.

2. Keser

Odunu oymak ve yontmak için oyma keseri. Ağzı olukludur. Düz bir keser de kullanılabilir. Kullandığımız keser karbon sınıfı çelikten elde, dövme işçilikle üretilmiştir.

3. Tahra

Odunu yarmak için tahra.

C. AŞAMALAR

1. Odunu Yarma

Odunu göbekten(merkezinden) aşağıya bir keski, tahra veya nacak vs. yardımı ile ikiye yarıyoruz. Eğer odunda budak varsa ve odun kuru değil ise yamuk yarılma riski daha fazladır.

3. Yontma ve Oyma

Kaşığı doğaçlama yapıyoruz bu yüzden ölçümleme, çizim vs. yapmadık. Keserle kaşık yontar veya oyarken her bir hamleyi düşünmekte fayda var. Çünkü keser hamleleri odun üzerinde derin izler oluşturacaktır ve telafi etmek zor olabilir. Her bir hamle için hata payı bırakmakta bunun için bir çözüm olabilir. Sözgelimi; koparmak istediğimiz parçayı daha küçük göze kestirmek.

İkiye böldüğümüz odunun öncelikle kenarlarını yontuyoruz. Kaşık avuç şeklinde olacağından merkezde bir bombe oluşacaktır. Kaşık haznesinin uç ve son(sapa yakın kısmı) çap bakımından daha az ölçekli olunca orta bombeli kalacaktır. Ardından odunun alt kısmını -kaşığın ucu olacak kısım- inceltiyoruz. Ardından kaşığın haznesi ne kadar olacaksa bittiği yerine iki taraftan da çentik atıyoruz. Ve arka kısmını çevirerek bu çentiklere doğru merkezden inceltiyoruz. Darbe sonucunda kırılacak kadar inceltmemeye özen gösteriyoruz.

Sap olacak kısmı elimize alarak kaşığı mümkünse bir yere sıkıştırıyoruz(bunun için bir kütüğe çentik atabilirsiniz “V” biçiminde bir yuva kaşığı tutacaktır.) ve içini oyuyoruz. Keserin kayma riski en çok burada olacağından bu aşamada daha da dikkatli davranıyoruz. Kenar kısımlar için de keserin kenarlarını kullanıyoruz.

İç oymayı da kabaca tamamlandıktan sonra sırada sap biçimlendirme var. Sapı yine sapın ç tarafına doğru iki yandan ve arkadan inceltiyoruz. Özel bir şekil verilmeyecekse kaşık önünden inceltilmez. Bunun nedeni; hazne ile sapın çoğu zaman öncen terazili olmasıdır.